- Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği
- Asansör Periyodik Kontrolleri İçin Yetkilendirilecek A-Tipi Muayene Kuruluşlarına Dair Tebliğ.
- 2014/33/AB Asansör Yönetmeliği
- 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenli Kanunu (20.06.2012)
- İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapmasına Dair Kanun. (23.04.2015-29335)
- 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (03.06.2011)
- 5393 sayılı Belediyeler Kanunu (03.07.2005)
- 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu (23.06.1965)
Periyodik Kontrol; asansörün güvenli ve işletme yönünden uygun çalışıp çalışmadığına dair yeni asansörün tescilinde ve devamında da en az yılda bir yapılması zorunlu olan muayenedir.
Asansörleri periyodik kontrolü, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş ve ilgili idare ile protokol imzalayan A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından yapılır. Belediyeler, protokol imzaladıkları A Tipi Muayene Kuruluşlarını kamuoyuna duyurmakla sorumludur.
- A Tipi Muayene Kuruluşunun sahip olduğu akreditasyonun kapsamı, (A Tipi Muayene Kuruluşunun hem elektrik tahrikli hem de hidrolik tahrikli asansör periyodik kontrolü konusunda akredite olması zorunludur.)
- A Tipi Muayene Kuruluşunun Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş olması,
- Periyodik kontrol ve muayene konularını içerecek şekilde düzenlenmiş olan mesleki sorumluluk sigortasının uygunluğu, (Asansör periyodik kontrol faaliyetlerini kapsayan ve değeri en az 1.000.000 TL tutarında olan mesleki ve mali sorumluluk sigorta poliçesi)
- Bünyesinde tam zamanlı olarak çalıştırdığı teknik yönetici ve muayene elemanı sayısı,
- Periyodik kontrol ücreti,
- Periyodik kontrolün yaptırılmasına dair yükümlülük ilgili idare ve bina sorumlusuna aittir.
- Belediyeler veya Valiliklere verilen bu yetkinin usulüne uygun kullanılmaması sonucunda oluşacak yaralanma ve ölüm olaylarından dolayı, ilgili yetkililer 5237 sayılı TÜRK CEZA KANUNU hükümlerine göre sorumludurlar. (İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun- Resmi Gazete Tarih ve Sayısı:23.04.2015/29335)
- Asansör periyodik kontrol/muayenesi sonucunda, can ve mal güvenliği yönünden tesisin işletilmesine engel bulunmadığına dair en az 3 (üç) nüsha halinde Muayene Raporu düzenlenir. Hazırlanan raporun birer nüshası Belediyede veya Valilikte, asansörün bakımını yapan firmada ve son nüshası da bina sorumlusunda muhafaza edilir. Bu raporun tanzim edilmesinin takibi sorumluluğu, asansörün bulunduğu bina sorumlusuna aittir.
Periyodik kontrolün yaptırılmasına dair yürürlük ilgili idare ve bina sorumlusuna aittir. Binanızda bir yönetici bulunmuyorsa bile kat mülkiyeti kanunun ilgili maddesinde sorumluluğun tüm kat malikleri müştereken sorumludur. Belediyeler veya valiliklere verilen bu yetkinin usulüne uygun kullanılmaması sonucunda oluşacak yaralanma ve ölüm olaylarından dolayı, ilgili yetkililer 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre sorumludurlar. Asansör periyodik kontrol muayenesi sonucunda can ve mal güvenliği yönünden tesisin işletilmesine engel bulunmadığına dair en az 3 nüsha halinde muayene raporu düzenlenir. Hazırlanan raporun bire nüshası da bina sorumlusu tarafından muhafaza edilir. Bu raporun tanzim edilmesinin takibi sorumluluğu, asansörün bulunduğu bina sorumlusuna aittir.
- Asansör periyodik kontrol ücretinin ödenmesi bina sorumlusu tarafından yapılmalıdır.
- Periyodik kontrol ücreti bina sorumlusu tarafından kontrol tarihinden itibaren 30 gün içinde ödenir.
- İlgili yönetmelik kapsamında piyasaya arz edilen yeni asansörün ilk periyodik kontrolünün yapılması ve kontrol ücretinin ödenmesine dair sorumluluk, asansör yaptırıcısındadır.
A Tipi Muayene Kuruluşu; asansörlerde periyodik kontrol ve muayene konularını içerecek şekilde TS EN ISO/IEC 17020 (Uygunluk değerlendirmesi- Çeşitli tiplerdeki muayene kuruluşlarının işletimi için şartlar) standardı kapsamında akredite olan Türkiye’de yerleşik özel veya kamu kuruluşunu ifade etmektedir.
- Asansör Periyodik Kontrolleri İçin Yetkilendirilecek A Tipi Muayene Kuruluşlarına Dair Tebliğ (15 Temmuz 2015/29417) hükümlerine göre, periyodik kontrol ücreti taban ve tavan aralığı esas alınarak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenmektedir.
- Bina sorumlusundan ve/veya asansör yaptırıcısından tahsil edilecek olan periyodik kontrol ücretinin azami %10’u, protokol yapılacak ilgili idareye aktarılır. Periyodik kontrol ücretinin ilgili idareye aktarılacak kısmı, ilgili idarenin karar organı tarafından belirlenir ve ilgili idare ile imzalanacak olan protokolde yer alır.
- Periyodik kontrol taban ve tavan ücreti, her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında arttırılır.
Periyodik kontrole tabi tutulacak olan her asansör için bir defaya mahsus olmak üzere, A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından periyodik kontrol öncesi oluşturulan ve alüminyum esaslı olan etikettir.
- Bilgi etiketi; A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından yapılan periyodik kontrolün sonuçlarına uygun olacak şekilde YEŞİL veya MAVİ veya SARI veya KIRMIZI renkli zemin üzerine gerekli açıklamaların siyah renkli olarak yapıldığı, en az 16*8 cm boyutunda ve çıkartma kuşe etiket şeklinde A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından hazırlanmış olan ve her asansöre iliştirilmesi zorunlu etikettir.
- Bilgi etiketi, kabin içerisindeki kullanıcıların rahatlıkla görebileceği bir şekilde kumanda panelinin etrafında en uygun yere ve ana durakta yer alan çağrı kumanda panelinin yanına veya durak kapısı kasasının üzerine iliştirilir.
- Bilgi etiketi asansör kimlik numarasını, periyodik kontrol tarihini ve A Tipi Muayene Kuruluşuna ilişkin bilgileri de içerir.
KUSURSUZ olarak tanımlanan asansöre, ilgili idare adına periyodik kontrolü yapan A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından YEŞİL renkli bilgi etiketi iliştirilir.
- HAFİF KUSURLU olarak tanımlanan asansöre, ilgili idare adına periyodik kontrolü yapan A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından MAVİ renkli bilgi etiketi iliştirilir.
- Mavi renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan hafif kusurlu asansöre yönelik takip kontrolü, periyodik kontrol raporunun ilgili idareye, bina sorumlusuna ve asansör monte edene veya onun yetkili servisine iletildiği tarihten itibaren 12 (on iki) ay sonra yapılır.
- KUSURLU olarak tanımlanan asansöre, ilgili idare adına periyodik kontrolü yapan A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından SARI renkli bilgi etiketi iliştirilir.
- Sarı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansördeki uygunsuzlukların en fazla 60 (altmış) gün içerisinde giderilmesi bina sorumlusunca sağlanır. Bu süre sonunda, A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından takip kontrolü yapılır. Takip kontrolü sonucunda güvenli hale getirilmediği belirlenen asansör, ilgili idare tarafından mühürlenerek hizmetten men edilir.
- GÜVENSİZ olarak tanımlanan asansöre, ilgili idare adına periyodik kontrolü yapan A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından KIRMIZI renkli bilgi etiketi iliştirilir.
- Kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilen ve güvensiz olarak tanımlanan asansörün kullanımına bina sorumlusu tarafından izin verilmez. Bu asansörün en fazla 30 (otuz) gün içerisinde güvenli hale getirilmesi bina sorumlusunca sağlanır. Bu süre sonunda, A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından takip kontrolü yapılır. Takip kontrolü neticesinde güvenli hale getirilmediği belirlenen asansör, ilgili idare tarafından mühürlenerek hizmetten men edilir.
- Güvensiz olarak tanımlanan asansörün 30 (otuz) gün içerisinde güvenli hale getirilmeden çalıştırılmasından doğabilecek can ve mal kaybından bina sorumlusu mesuldür.
Bakanlık tarafından yürürlüğe konulan ‘Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği’ne göre yetkili kuruluşlarca yapılan denetim sonucunda güvensiz olarak tanımlanan ve Kırmızı Renkli Bilgi Etiketi iliştirilerek kullanımdan men edilen asansörün kullanılmasına izin veren bina sorumlusuna (yöneticisine) 1705 sayılı Yasa hükümlerine göre 917 TL ile 36 bin 759 TL arasında idari para cezası uygulanması zorunlu bulunmaktadır.”
- Binada/yapıda sürekli olarak kullanılan asansörün periyodik kontrolü, yılda bir defa yapılır.
- ilgili yönetmelik kapsamında piyasaya arz edilen yeni asansörün ilk periyodik kontrolü tescil aşamasından önce ilgili idare ile protokol imzalayan A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından yapılır.
- Asansörlerin periyodik kontrolü, ” Asansör Periyodik Kontrolleri İçin Yetkilendirilecek A Tipi Muayene Kuruluşlarına Dair Tebliğ” in ek-1 ve ek-2’sinde yer alan kontrol listeleri esas alınarak yapılır.
- Periyodik kontrol neticesinde ” Asansör Periyodik Kontrolleri İçin Yetkilendirilecek A Tipi Muayene Kuruluşlarına Dair Tebliğ” in ek-4’ünde yer alan formata uygun bilgi etiketi iliştirilir.
- Periyodik kontrol neticesinde ” Asansör Periyodik Kontrolleri İçin Yetkilendirilecek A Tipi Muayene Kuruluşlarına Dair Tebliğ” in ek-3’ünde yer alan formata uygun rapor düzenlenir.
- Periyodik kontrol bina sorumlusunun talebi üzerine veya resen yapılır.
Asansör periyodik kontrollerinde TS EN 81-80 (Asansörler- Yapım ve Montaj için Güvenlik Kuralları: Yolcu ve Yük Asansörleri için Özel Uygulamalar-Bölüm 80: Mevcut Yolcu ve Yük Asansörlerinin Güvenliğini Geliştirme Kuralları) standardı esas alınmaktadır.
Asansör; belirli seviyelerde hizmet veren, esnek olmayan ve yatay düzlemde 15: den fazla bir açı oluşturan kılavuzlar boyunca hareket eden bir taşıyıcıya sahip olan ve
- İnsanların,
- İnsanların ve yüklerin,
- Taşıyıcıya girilebiliyorsa, yani bir kişi zorlanmadan taşıyıcıya girebiliyorsa ve taşıyıcı içine ya da taşıyıcı içindeki bir kişinin kolayca ulaşabileceği şekilde yerleştirilmiş kontrollerle teçhiz edilmiş ise, sadece yüklerin,
taşınmasına yönelik bir tertibatı tanımlamaktadır.
Mevcut asansör; ilgili Yönetmeliğin zorunlu uygulamaya girdiği 15.08.2004 tarihinden önce monte edilen ve halen kullanılma olan asansörü ifade etmektedir.
- Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği (24.06.2015/29396) ” ne göre; A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından tespiti yapılan ve TS EN 81-80 standardı esas alınarak güvenlik seviyesi artırılan mevcut asansör, bir defaya mahsus olmak üzere ilgili idare tarafından tescil edilir.
- Bina sorumlusu, mevcut asansörün güvenlik seviyesinin TS EN 81-80 standardına göre artırıldığını ispatlayacak olan yeşil etiket almış periyodik kontrol raporuyla ilgili idareye 30 (otuz) gün içinde başvurur.
Periyodik kontrol sonuçları;
- Kusursuz,
- Hafif kusurlu,
- Kusurlu,
- Güvensiz
Olmak üzere 4 (dört) grupta değerlendirilmektedir.
Takip kontrolü; asansör periyodik kontrolünde belirlenen uygunsuzlukların giderilip giderilmediğine dair A Tipi Muayene Kuruluşu tarafından yapılan gözetim faaliyetidir.
- Kırmızı ve sarı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansörün takip kontrolünde bina sorumlusundan ayrıca ücret talep edilmez.
- Bina sorumlusu ve/veya sözleşme yapılan asansör monte eden veya onun yetkili servisinden kaynaklanan gecikmeler nedeniyle gerçekleştirilecek olan ikinci takip kontrolünden ayrıca ücret alınıp alınmayacağına dair esaslar, ilgili idare ile A Tipi Muayene Kuruluşu arasında yapılacak olan protokol ile belirlenir.
- Güvensizlikten dolayı kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansörün kullandırılmaması ve 30 (otuz) gün içerisinde güvenli hale getirilmesinin sağlanmasına dair bilgi, ilgili idare adına bina sorumlusuna iletilir.
- Kusurlu olarak tanımlanan ve sarı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansörün 60 (altmış) gün içerisinde güvenli hale getirilmesinin sağlanmasına dair bilgi, ilgili idare adına bina sorumlusuna iletilir.
- Kırmızı veya sarı renkli bilgi etiketi iliştirilmiş olan asansörde, tespit edilen uygunsuzlukların verilen süre sonunda giderilmediğinin takip kontrolünde belirlenmesi durumunda, asansörün mühürlenerek hizmetten men edilmesini sağlamak üzere ilgili idareye bilgi iletilir.
Bina sorumlusunca periyodik kontrolüne izin verilmeyen veya periyodik kontrol neticesinde güvensiz olduğu tespit edilmesine rağmen güvenli hale getirilmeyen asansör, periyodik kontrolü yapılıncaya kadar ilgili idare tarafından mühürlenerek hizmetten men edilir.